W tym roku doszło do istotnych zmian w przepisach, które dotyczą termomodernizacji budynków. W wielu przypadkach obowiązkowe są certyfikaty energetyczne nazywane również paszportami. Kiedy ich wykonanie jest konieczne? Kto zgodnie z prawem może je wystawić?
Czym jest świadectwo energetyczne domu?
Świadectwo określa najważniejsze czynniki wpływające na termoizolacyjność domu lub mieszkania. Pozwala określić maksymalne zapotrzebowanie na energię potrzebną do użytkowania nieruchomości. Można wyszczególnić elementy, które warunkują zużycie energii na cele związane z:
- klimatyzacją
- oświetleniem
- przygotowaniem ciepłej wody
- wentylacją.
Certyfikat energetyczny budynku obowiązkowy jest nie tylko w przypadku mieszkań i domów, które dopiero powstają, ale obejmuje również zakończone inwestycje, w określonych przez ustawę warunkach. Dokument zawiera także szczegółowy opis źródeł pochodzenia energii czy poziom emisji dwutlenku węgla.
Czy świadectwo energetyczne jest obowiązkowe?
Po 28 kwietnia 2023 roku zaszły istotne zmiany prawne dotyczące paszportów energetycznych. Przede wszystkim dokument ten należy dodawać do zawiadomienia o zakończeniu budowy oraz we wniosku o pozwolenie na użytkowanie. Za brak dokumentu mają być naliczane kary w wysokości nawet kilku tysięcy złotych. Suma ta jest określana indywidualnie przez notariusza w momencie powstawania aktu notarialnego. To wszystko za sprawą planowanych kontroli, które mają być przeprowadzane w Polsce w celu podniesienia świadomości czy efektywności energetycznej w przypadku właścicieli i zarządców nieruchomości.
Dokument może zostać przedstawiony zarówno w formie elektronicznej, jak i papierowej. Świadectwo to ważne jest 10 lat (od daty sporządzenia dokumentu), jeśli w budynku nie zaszły istotne zmiany dotyczące termomodernizacji. Decydując się na uzyskanie paszportu, należy liczyć się z kosztami na poziomie 500-1000 zł. Cena zależy od miasta i regionu kraju. Co do zasady, w mniejszych miejscowościach jest ona niższa.
Celem procedury jest określenie przyszłych kosztów zużycia energii. W przypadku właścicieli nieruchomości zamiarem jest zwiększenie świadomości dotyczącej termomodernizacji budynków. Ustawodawca podaje, że to również ważny krok w postępującej transformacji energetycznej. Zmiany pojawiające się w przepisach w 2023 roku dotyczą przede wszystkim nabywców i najemców. Ponadto kluczową zmianą jest konieczność przedstawienia dokumentu w przypadku budynków zbudowanych przed 2009 rokiem. To również obowiązek sporządzenia paszportu w przypadku kontroli systemów ogrzewania i klimatyzacji. Jak już wcześniej wspomniano, nowelizacja nakłada na deweloperów konieczność dołączenia załącznika w postaci charakteryzowanego dokumentu do pełnej dokumentacji. Jeśli chodzi o wyjątki, przepisy określają, że nowelizacja nie ma zastosowania w przypadku osób wykorzystujących lokale na własny użytek. Kolejne wyłączenie mówi o braku konieczności przedłożenia dokumentu w przypadku domów, których powierzchnia mieści się w granicach 70 mkw.
Kto wystawia świadectwo energetyczne?
Według obowiązujących przepisów świadectwo wystawia osoba mająca odpowiednie uprawnienia. To przede wszystkim pracownik odpowiadający za projekt budynku lub jego wykonawca. Szczegółową listę można odnaleźć w Centralnym rejestrze charakterystyki energetycznej budynków, który aktualizowany jest przez Ministerstwo Rozwoju i Technologii.
Kontrole energetyczne
Według art. 23 przepisy wskazują na konieczność wykonywania okresowych kontroli według ustalonego harmonogramu czasowego. Zależy on od rodzaju oraz mocy kotła. W określonym przypadku wykonuje się przegląd co najmniej raz na 2, 3, 4 lub 5 lat.
- Co 2 lata. Wymóg ten został narzucony w przypadku kotłów ogrzewanych paliwem ciekłym lub stałym, jeśli moc cieplna wynosi ponad 100 kW.
- Co 3 lata. Sumaryczna (nominalna) moc cieplna musi być wyższa od 70 kW (również w przypadku niewymienionych w a-c źródeł ciepła oraz w przypadku połączonego systemu ogrzewania).
- Co 4 lata. W przypadku, jeśli kocioł opalany jest gazem, a nominalna moc wynosi powyżej 100 kW.
- Co 5 lat. Występuje w przypadku kotłów o mocy od 20 kW do 100 kW (nominalnie).
Audyt energetyczny budynku 2023
Audyt energetyczny jest sporządzany w związku z przedsięwzięciami termomodernizacyjnymi. Formą różni się od świadectwa energetycznego przede wszystkim tym, że uwzględnia prognozy przyszłego zużycia energii (perspektywa czasowa), propozycje termomodernizacyjne oraz szacunkowy koszt ich wykonania. Co prawda nie jest on obowiązkowy prawnie, jednak będzie niezbędny w przypadku ubiegania się o dofinansowanie w programach rządowych dla celów poprawienia efektywności energetycznej.
Nowelizacje polskiego prawa są zgodne ze strategią energetyczną obowiązującą w całej Unii Europejskiej. Na jej podstawie istnieje szereg wymogów, które określają warunki efektywności energetycznej budynku. Oczekuje się, że zgodnie z przyjętymi rezolucjami w kolejnych latach przepisy będą bardziej restrykcyjne, co ma sprzyjać transformacji energetycznej na terenie UE.